Wat is de volgende “narrative” binnen de cryptomarkt?
Als het gaat om beleggen in cryptocurrency, spelen verhalen of zoals wij het uiten “narratives” vaak een belangrijke rol bij het identificeren van veelbelovende beleggingsmogelijkheden.
In 2017 hadden we Initial Coin Offerings (ICO’s), Ethereum Killers (NEO bv.), Interoperability, en zero transaction fees (IOTA & Nano…).
Van 2020 tot 2021 was Decentralized Finance (DeFi) het nieuwe narrative, waardoor belangstelling ontstond voor cryptocurrencies als MakerDao, Uniswap, Avalanche, etc.
Aanvullende cryptocurrency narratives in 2021 waren onder meer:
- Non-Fungible tokens/NFT’s (Enjin, Bored Ape Yacht Club enz.)
- Meme Coins (Dogecoin, Shiba Inu, Floki Inu, enz.)
- Binance Smart Chain “Moonshots” (Safemoon, bijvoorbeeld)
- Metaverse & Crypto Gaming (The Sandbox, Decentraland, Axie Infinity, Illuvium, My Neighbour Alice, enz.)
Slimme beleggers zagen deze verhalen al vroeg in de markt en maakten hierdoor spectaculaire winsten op hun beleggingen.
Dit betekent echter niet dat je altijd achter het volgende grote verhaal aan moet gaan. In feite geloven wij bij tradepremium dat het het beste is om je in plaats daarvan te richten op de fundamenten achter een cryptocurrency en een langetermijnpositie op te bouwen.
Maar tegelijkertijd is het belangrijk om te begrijpen welke verhalen de meeste aandacht trekken, omdat het geld meestal snel daarna volgt.
Zodra je weet wat het volgende verhaal is, kan je cryptocurrencies binnen dat verhaal onderzoeken en een positie opbouwen met de projecten die een goed team en fundamentals achter zich hebben.
Een verhaal dat op dit moment veel aandacht trekt zijn in het algemeen ZK-Rollups & ZK-EVMs, en we zullen in dit artikel naar deze technologie kijken.
Wt zijn zk-Rollups en zkEVM’s
Wat zijn ZK Rollups?
Zero-Knowledge Rollups zijn layer-2 schalingsoplossingen die werken op het Ethereum-netwerk. Eenvoudig uitgelegd is een ZK-Rollup een smart contract dat honderden transacties van de main blockchain haalt en ze bundelt tot één enkele transactie. Het stuurt dan een geldigheidsbewijs terug naar de main blokchain.
Dit vermindert de hoeveelheid data die via de main blokchain van Ethereum (layer 1) wordt verzonden, waardoor snellere en goedkopere transacties mogelijk worden.
De sleutel tot ZK Rollups is het gebruik van zero-knowledge proofs, waarmee de transacties kunnen worden geverifieerd zonder de onderliggende data vrij te geven. Dit verhoogt de privacy en veiligheid van de transacties, aangezien de gevoelige data buiten de main blockchain van ETH worden gehouden.
Voordelen
Eén van de belangrijkste voordelen van ZK Rollups is dat ze de inzet van gedecentraliseerde applicaties (dApps) met veel hogere prestaties mogelijk maken, zonder de veiligheid en decentralisatie van het Ethereum-netwerk op te offeren.
Bovendien zijn ZK Rollups compatibel met bestaande Ethereum-applicaties, waardoor het voor ontwikkelaars gemakkelijk is om ze te gebruiken zonder significante wijzigingen aan hun code.
Een ander voordeel is dat ze de integratie van traditionele financiële tools, zoals stablecoins, in het Ethereum-ecosysteem mogelijk maken. Dit opent nieuwe mogelijkheden DeFi-toepassingen en heeft het potentieel om het nut van het Ethereum netwerk sterk te vergroten.
Conclusie
ZK Rollups zijn een veelbelovende L2-schalingsoplossing voor ETH die verschillende voordelen biedt ten opzichte van traditionele on-chain transacties, zoals verhoogde transactiedoorvoer, lagere kosten, verbeterde privacy en veiligheid, en de mogelijkheid om DeFi instrumenten te ondersteunen.
Het verschil met zkEVM’s
Een zero-knowledge Ethereum Virtual Machine (zkEVM) is een virtual machine die zero-knowledge bewijzen genereert om de nauwkeurigheid van toepassingen te verifiëren. ZkEVM’s zijn ontworpen om smart contracts uit te voeren op een manier die zero-knowledge technologie ondersteunt.
ZkEVM’s maken deel uit van zero-knowledge (ZK) rollups, Ethereum layer 2-schaaloplossingen die de doorvoer verbeteren door de overdracht van berekeningen en statusopslag buiten de chain. Een ZK-rollup dient transactiedata in bij Ethereum, samen met zero-knowledge proofs die de geldigheid van off-chain transactiebatches verifiëren.
Het ontwikkelen van zkEVM’s is een uitdagende taak geweest omdat de EVM van nature geen Zero-Knowledge proofs ondersteunt. Verschillende zkEVM’s ontwikkelen zich actief in de richting van een mainnet, en vele zijn al op testnet. De meeste van deze projecten liggen op schema om ergens in 2023 op mainnet te worden gelanceerd.
Het voortgangsverslag van zkEVM’s – Alle types opgedeeld
We gebruiken Vitaliks zkEVM classificaties om de projecten in kaart te brengen volgens EVM-equivalentie.
-
Type-1 is exact het Ethereum-equivalent, wat betekent dat de rollup 100% van de EVM-infrastructuur kan hergebruiken.
-
Type-2 en Type-3 vallen in het midden van het spectrum, waarbij enkele kleine veranderingen worden ingeruild voor compatibiliteit.
-
Type-4 is het minst EVM-compatibel, waarbij gestreefd wordt naar het compileren van enige EVM-code, maar de compatibiliteit met de meeste Ethereum-apps wordt opgeofferd.
Type-1
Het Privacy and Scaling Explorations (PSE) team van de Ethereum Foundation en Taiko kozen ervoor om de zware taak op zich te nemen om een Type-1 zkEVM te bouwen. Type-1 zkEVM’s sluiten geen compromissen. Zelfs na voltooiing van het implementatie- en auditproces zal het waarschijnlijk minimaal enkele maanden duren om het te voltooien.
Taiko is voortgekomen uit Loopring om een EVM-compatibele ZK-Rollup te bouwen. Op 15 februari verhuisde het project van zijn Alpha-1 testnet naar het Alpha-2 testnet; gebruikers kunnen dit netwerk gebruiken om tokens van Taiko naar Ethereum te bridgen, transacties te versturen of een node te runnen. Vanwege de complexe aard van een Type-1 zkEVM zal er dit jaar waarschijnlijk geen mainnet komen.
Type-2
ConsenSys, Polygon zkEVM en Scroll vallen in de Type-2 categorie. Vanaf nu zitten Polygon en Scroll in Type-3. Polygon zal naar verwachting in maart mainnet lanceren, terwijl Scroll gepland staat voor het einde van het tweede kwartaal.
ConsenSys is de nieuwste zkEVM die het veld betreedt. Het lanceerde een testnet in december 2022 en zal naar verwachting in het tweede kwartaal van 2023 op mainnet worden gelanceerd. Met dit systeem zou een rollup meerdere proof mechanismen met verschillende beveiligingsniveaus gebruiken om het risico van een single-prover rollups weg te nemen.
Type-3
Onder de paraplu van StarkNet valt Kakarot. Het is een zkEVM en is gelanceerd als smart contract op StarkNet. Er wordt verwacht dat Kakarot uiteindelijk een Layer-3 wordt op StarkNet.
Type-4
Type-4 zkEVM’s zijn alleen compatibel op taalniveau (coderingstaal), wat betekent dat code op hoog niveau, zoals Solidity of Vyper, wordt gecompileerd om ZK-vriendelijk te zijn.
zkSync staat op mainnet en wordt momenteel gelanceerd naar projecten en gebruikers vóór de afsluiting van Q1. In zijn huidige vorm komt StarkNet in aanmerking als een Type-4 zkEVM. Tot dusver is StarkNet de enige zkEVM die zijn sequencer en prover heeft gedecentraliseerd. Er is ook ruimte voor verdere gelijkwaardigheid van StarkNet met Kakarot.
Scroll leidt de weg in adoptie, maar de toename van unieke walletadressen en transacties zou het gevolg kunnen zijn van speculatie rond een aanstaande tokenlancering. De tractie blijft misschien niet dezelfde als projecten naar mainnet gaan. Een aantal parameters kan aangeven hoe “succesvol” elke zkEVM zal worden. Dit kan variëren van beperkingen door EVM-equivalentie, partnerschappen bij de lancering, snellere tijd voor het genereren van proofs, lagere kosten, enz.
Zelfs op mainnet zouden de zkEVM’s hun testfases kunnen blijven behouden, terwijl ze ervoor zorgen dat hun netwerk gedebugged is en ze de exploitanten volledig decentraliseren.
-Zal dit voor de echte DeFi & NFT-adoptie zorgen?
Zoals jullie weten is het doel van decentralized finance om de financiële wereld te democratiseren en eerlijker en transparanter te maken. Maar om DeFi deze doelen op wereldschaal te laten bereiken, moeten gedecentraliseerde blockchains zoals Ethereum geschaald worden!
En dit is waar de zk-rollups & zkEVM’s te hulp zullen schieten.
We leven in een tijdperk waarin computersystemen voortdurend worden geschaald. Alles, van bandbreedte tot opslag, tot het aantal pixels op een scherm, gaat voortdurend omhoog. Waarom is het dan zo moeilijk om de transactie-per-seconde (TPS) van Bitcoin en Ethereum te schalen?
Het antwoord heeft te maken met democratisering. Permissieloze blockchains werken onder de premissie dat iedereen met een standaard laptop de integriteit van het hele systeem moet kunnen verifiëren. Dit mooie principe betekent dat wij deze systemen niet te snel kunnen opschalen, anders vervallen zij tot gecentraliseerde betalingssystemen die gecontroleerd worden door een cabal van grote partijen (a.k.a. “het huidige financiële systeem”).
En dit is waar dit stukje technologie als zk-rollups en zk-EVM’s verandering in gaan brengen.
Volgens ons gaan we naar een toekomst waarin zkEVM-gebaseerde zk rollups de gouden standaard worden voor het schalen van web3 projecten.
Omdat zk rollups worden ondersteund door cryptografie in plaats van economische prikkels. Zo bieden zk rollups ook drastisch lagere transactiekosten. Bovendien kan het opnemen van NFT’s uit een zk rollup slechts 15 minuten duren, vergeleken met de normale wachttijd van ~1 week.
Snelle en zeer betaalbare transacties + hoge cryptografische veiligheidsgaranties + EVM-berekening voor algemene doeleinden + snelle opnames = zkEVM’s bij uitstek geschikt als L2-infrastructuur ter ondersteuning van grootschalige invoering van NFT’s & DeFi.
Een knelpunt in het vroege NFT & DeFi-ecosysteem waren de technische beperkingen, en de daaruit voortvloeiende UX-pijnen zoals dure transacties, van het Ethereum L1. De komst en evolutie van zkEVM’s zal dit knelpunt voor eens en voor altijd wegnemen en NFT-projecten & DeFi-projecten in staat stellen op Ethereum gebaseerde ervaringen aan te bieden aan miljoenen gebruikers, d.w.z. iedereen, en niet slechts honderden of duizenden.
Het is ook vermeldenswaard dat de toekomst van zkEVM nog rooskleuriger wordt.
Nu de Merge-update van Ethereum gebeurd is zal het volgende op de roadmap “The Surge” zijn, die enorme schaalbaarheidsverbeteringen van rollups via sharding zal introduceren.
Dat betekent dat ultra performante L2’s met ultra goedkope transacties nu om de hoek liggen, en deze evolutie zal NFT’s definitief klaarstomen voor het wereldtoneel. Op langere termijn zal Ethereum zelf waarschijnlijk migreren van de EVM naar een zkEVM-formaat, dus de toekomst van NFT’s & DeFi zal in meerdere opzichten via zkEVM’s lopen. Soms krijg je in crypto een kristalheldere kans om te zien wat er komen gaat, en dit is zeker één van die momenten.
ETHEREUM ROADMAP
Tot slot
De ruimte voor ZKR’s en zkEVM-oplossingen begint op te warmen, aangezien veel oplossingen belangrijke ontwikkelingsmijlpalen hebben in 2023. Dit zou zeer zeker de aandacht trekken van nieuw kapitaal, aangezien deze lanceringen vaak worden gevolgd door liquiditeitsprikkels en een periode van hype en speculatieve activiteit. Afhankelijk van de macro-economische omstandigheden zou dit mogelijk voor hernieuwde belangstelling in de cryptomarkten kunnen zorgen en ook de ontwikkelingsvoortgang kunnen versnellen van zk-toepassingen die gericht zijn op privacy en vertrouwensminimalisatie.
Er ligt nog veel werk voor ons. Maar, deze technologieën moeten toegankelijker en efficiënter gemaakt worden voor ontwikkelaars. Er moet ook gewerkt worden aan het bouwen van deze Layer-2 schalingsoplossingen zonder het krachtige concept van combineerbaarheid in DeFi te breken.
Cryptografische bewijzen met schaalbaarheid en privacy (ZK) kunnen DeFi veranderen van een coole zandbak voor financiële innovatie in een wereldwijde kracht die het bestaande financiële systeem zal uitdagen. Niet alleen kunnen cryptografische bewijzen een betere schaalbaarheid bieden dan andere oplossingen, ze kunnen ook betere marktontwerpen voor privacy en eerlijkheid mogelijk maken, waardoor betere markten op wereldschaal ontstaan.