De hoofdeconoom van de World Bank, Carmen Reinhart, gaf onlangs een interview op Bloomberg Televisie.
En ze stelde niemand teleur.
Voor diegenen die Reinhart niet kennen, schreef ze als co-writer “This Time Is Different”: Eight Centuries of Financial Folly” in 2009 met Kenneth Rogoff.
Bloomberg beschrijft het boek als “het go-to-middel is geworden over de geschiedenis van de wanbetalingen van de overheid, recessies, bankruns, valuta-sell-loffs, en inflatiepieken”.
Deze expertise en ervaring heeft ertoe geleid dat zij eerder dit jaar de belangrijkste econoom van de Wereldbank is geworden.
Er waren twee interessante opmerkingen die Reinhart tijdens dit interview gaf.
“Dit begon niet als een financiële crisis, maar het evolueert naar een enorme economische crisis, met zeer ernstige financiële gevolgen. Er is nog een lange weg te gaan.”
“Dit is een oorlog. Tijdens oorlogen financieren regeringen hun oorlogsuitgaven, ongeacht wat de mogelijkheden zijn en op dit moment zijn er grote behoeften. Het scenario waarin we ons bevinden is onhoudbaar.”
Het gebeurt niet elke dag dat een econoom de terminologie van de oorlog gebruikt om de acties van de centrale bank te beschrijven. Het is ook niet elk jaar dat centrale banken de rentevoeten tot 0% of negatief manipuleren en bovendien de financiële markten met biljoenen dollars overspoelen.
Het is echter niet de eerste keer dat Reinhart de oorlogsmethodologie gebruikt. Een paar dagen geleden meldde de Financial Times dat ze zei: “Vecht eerst tegen de oorlog en zoek dan uit hoe je die kunt betalen”. Dit is een krachtige uitspraak van iemand die een fervent criticus is geweest van de staatsschuld.
Wat we zien is de klassieke afweging tussen het verzachten van de pijn op de korte termijn en het optimaliseren van de duurzaamheid op de lange termijn. Centrale bankiers kiezen voor de pijnbestrijding op korte termijn, maar de meerderheid van hen weet dat het een onhoudbare situatie is.
Ze zullen gedwongen worden om te kiezen tussen (a) landen toestaan om in gebreke te blijven of (b) doorgaan met het devalueren van de valuta in zo’n snel tempo dat ze de goedkopere dollars kunnen gebruiken om te proberen de schuld af te lossen in de toekomst.
Hoe dan ook, de burgers in de laagste sociaaleconomische klassen worden het meest gekwetst. Ze hebben niet de luxe van een besteedbaar inkomen dat kan worden gebruikt voor investeringen in inflatie-hedge assets. Ze hebben niet de financiële educatie om te begrijpen wat er gebeurt.
Ze zitten gewoon vast in een ratrace die hun kosten van levensonderhoud zal zien exploderen en het gevoel van nooit vooruitkomen zal nog groter worden.
Tot slot
De centrale banken bevinden zich in een moeilijke positie. Doe vandaag niets en de mensen zullen eronder lijden. Red de mensen vandaag en de mensen zullen er later onder lijden.
De makkelijke beslissing is om vandaag schulden te maken en mensen te redden, maar het is niet duidelijk of dat de juiste beslissing is.
Er is algemene overeenstemming tussen de centrale bankiers dat ze later zullen uitzoeken hoe ze de schuld zullen afbetalen.
Misschien doen ze dat wel, misschien ook niet. Het is eng om te vertrouwen op centrale bankiers die dit later zullen uitzoeken.
